Caroline Hardie, bestuurslid van Friends of the Stockton & Darlington Railway, neemt ons mee terug naar waar en wanneer het allemaal begon...
Morgen, tweehonderd jaar geleden, op 27 september 1825, opende de Stockton & Darlington Railway (S&DR). Deze 42 kilometer lange lijn in het noordoosten van Engeland zou een grote impact hebben op het land en de wereld.
In tegenstelling tot de spoorwegen die er al waren, was de S&DR het begin van een grootschalige openbare nationale vervoersinfrastructuur. Het was ontworpen met een permanente hoofdlijn en zijlijnen, die voor iedereen toegankelijk waren tegen betaling en tegen een overeengekomen en aangekondigd tarief.
De hoofdlijn was op de openingsdag 42 kilometer lang en werd gezien als het begin van iets veel groters, niet als een doel op zich. Tegen 1830 bestond de spoorlijn uit bijna 80 kilometer spoor.
In tegenstelling tot veel eerdere spoorwegen was de S&DR geen eenmalig te gebruiken lijn, gebouwd om één ding te vervoeren, zoals kolen. De eerste wet van het parlement (1821) stelde een breed scala aan goederen vast die de spoorweg kon vervoeren, en in de daaropvolgende wet van 1823 werd dit samengevat als "Goederen, koopwaar en andere artikelen en zaken op en langs dezelfde wegen, en voor het vervoer van passagiers..."
Deze succesvolle onderneming, een gemengde goederen- en personenvervoerslijn, werd het model voor alle daaropvolgende spoorwegen. De reizigersdienst kwam goed op gang en in 1829 was het zakenverkeer op de S&DR al goed op gang gekomen, zodat de spoorwegmaatschappij zich toelegde op het creëren van plekken waar reizigers onderdak en versnaperingen konden krijgen, vergaderingen konden houden, een trein konden nemen of pakketten en pakjes konden achterlaten voor vervoer per spoor.
Deze tavernes, of vroege stations, bevonden zich ook naast depots voor landverkoop, waar ter plaatse steenkool, kalk en andere soortgelijke goederen konden worden gekocht. Er werd een persoon aangesteld die er woonde om toezicht te houden op het hele terrein – het model voor de landelijke stationschef. Het bedrijf bouwde ook zijn eerste goederenstation in 1826-1827 in Darlington, voor goederen die onderweg waren.
De spoorlijn was ontworpen voor gebruik door locomotieven, maar de eerste ontwerpen waren gericht op een spoorlijn die door paarden werd aangedreven.
Dankzij George Stephenson en Edward Pease werden de plannen aangepast, zodat de spoorlijn door locomotieven zou worden getrokken, zoals vastgelegd in de wet van het parlement uit 1823.
In 1823 richtten belangrijke spelers uit de S&DR Robert Stephenson & Co op om locomotieven en stationaire stoommachines te bouwen. Deze vooruitstrevende zakelijke investering voorspelde dat andere spoorwegmaatschappijen het voorbeeld van de S&DR zouden volgen en dat ook zij locomotieven zouden willen bestellen.
Ondanks dat deze eerste locomotieven onbetrouwbaar waren, promootte de S&DR locomotiefaandrijving vurig als de weg voorwaarts. Het werk van Timothy Hackworth in Shildon speelde hierbij een cruciale rol.
Hij was de hoofdwerktuigbouwkundig ingenieur van de S&DR en in deze hoedanigheid ontwierp hij in 1827 de Royal George.
De bouw ervan was een keerpunt in het ontwerp van locomotieven. Het succesvolle gebruik ervan herstelde het vertrouwen in locomotieven en maakte de weg vrij voor de algemene invoering van stoom.
Het bedrijfsmodel voor een gemengd goederen-, vracht- en passagiersvervoer was een belangrijke factor in het succes van de spoorwegen, omdat deze niet afhankelijk waren van één enkele industrie, zoals de kolenindustrie.
Het bedrijf kon ook rekenen op financiële steun via de verkochte aandelen en de leningen die het kreeg via een netwerk van Vrienden of Quakers – veelal met bankbelangen.
De winst die het bedrijf in de eerste vijf jaar boekte, overtuigde ook een sceptisch publiek ervan dat spoorwegen een gezonde investering waren, en niet slechts een technische noviteit. Dit moedigde meer mensen aan om in meer spoorwegen te investeren.
Ondertussen besefte het publiek dat de spoorwegen de potentie hadden om zowel particulieren als bedrijven snel en regulier passagiersvervoer te bieden.
Zowel op nationaal als internationaal niveau was er belangstelling voor de spoorweg. Ingenieurs en projectontwikkelaars uit het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Amerika hielden de aanleg van de lijn nauwlettend in de gaten en woonden de openingsceremonie in 1825 bij.
Ze bezochten ook de baanbrekende spoorwegmaatschappij om de beste methoden voor het aanleggen van een spoorweg te onderzoeken. Hackworth en de S&DR wilden hun unieke expertise graag delen.
George Stephenson, die was aangesteld om de spoorlijn te ontwerpen en toezicht te houden op de aanleg ervan, koos de standaardspoorbreedte voor de spoorlijn. Deze werd later de meest gebruikte spoorbreedte ter wereld.
Hij leerde ook waardevolle lessen bij de aanleg van de S&DR, die hij vervolgens elders kon toepassen. Zo leverden de uitdagingen bij de aanleg van de spoordijk over Myers Flat, een moerassig gebied ten noorden van Darlington, waardevolle ervaring op toen hij de Liverpool & Manchester Railway over Chat Moss ontwierp.
Vanaf het begin had de S&DR geleerd hoe ze een stoomtrein moesten laten rijden in het openbaar – elke dag en in alle weersomstandigheden.
Daarmee werd aan de wereld getoond dat zo'n spoorlijn een technisch en financieel succes kon zijn, wat leidde tot de moderne spoorlijn die we vandaag de dag kennen. De S&DR wordt daarom sinds de opening in 1825 elke 50 jaar gevierd.
De festiviteiten in 2025 omvatten een verscheidenheid aan evenementen, waarvan u er veel kunt vinden op de websites van Railway 200 en S&DR200.
Langs een groot deel van de hoofdlijn wordt een wandelroute aangelegd. De Vrienden van de S&DR hebben een reeks gratis begeleide wandelingen opgezet om mensen te helpen de lijn te verkennen. Leden hebben hard gewerkt om ervoor te zorgen dat de S&DR niet alleen in de toekomst adequaat beschermd blijft (ze proberen momenteel 's werelds oudste treinstation in Heighington te redden),
Ze zijn ook bezig geweest met het opruimen van zwerfvuil, het terugbrengen van het karakter van de spoorwegen, het restaureren van structuren en het plaatsen van picknicktafels.
Iedereen zal zijn steentje bijdragen om ervoor te zorgen dat de overblijfselen van deze spoorlijn die de wereld veranderde, in de best mogelijke staat verkeren voor bezoekers die een eerbetoon komen brengen aan de spoorlijn die de wereld op de rails zette.
