- Mae 'Great Rail Tales' yn cael ei lansio fel rhan o 200 mlynedd ers sefydlu'r rheilffordd fodern
- Gwahodd pobl i rannu straeon rheilffyrdd
Mae podlediad newydd sy'n dod â chwedlau o'r cledrau yn fyw yn cael ei lansio fel rhan o ddathliad cenedlaethol o 200 mlynedd o'r rheilffordd fodern.
Mae 'Great Rail Tales' yn dal straeon wedi'u recordio gan bobl y rheilffyrdd, teithwyr a'r cyhoedd. Mae’n ymdrin â’u profiadau teithio, eu cyfarfyddiadau a’u hemosiynau, gan archwilio beth mae’r rheilffordd yn ei olygu iddyn nhw, eu teuluoedd a’u cymunedau.
Y pum storïwr cyntaf i gael sylw yw:
Siggy Cragwell – wedi’i recriwtio o’i gartref yn Barbados i weithio ym Mhrydain yn ystod oes Windrush, dechreuodd Siggy, sy’n hoff o griced, weithio ar drenau stêm ym mis Mawrth 1962 ac yn y 63 mlynedd dilynol mae wedi gweithio ar draws y rhwydwaith, wedi’i fywiogi bob dydd gan y bobl y mae’n cwrdd â nhw. Mae’n gweithio yng ngorsaf Elstree a Borehamwood a dyfarnwyd Medal yr Ymerodraeth Brydeinig iddo am wasanaethau eithriadol i’r rheilffordd.
Ash Bhardwaj – yn newyddiadurwr, darlledwr ac awdur arobryn, mae Ash yn cofio ei atgofion rheilffordd cyntaf yn fachgen ifanc, yn teithio trwy India gyda’i deulu – taith amlsynhwyraidd o ddarganfod trwy famwlad ei dad. Mae rheilffyrdd, ym marn Ash, yn rhoi mynediad i chi at ddiwylliant a sgwrs fel dim math arall o drafnidiaeth.
David Meara – wedi bod yn teithio ar y trenau cysgu o Lundain i’r Alban ers dros hanner canrif. Mae’n adrodd y llawenydd, y cyffro a’r rhamant o dynnu eich bleind i lawr mewn terminws yn Llundain un noson a’i agor y bore wedyn i olwg mynyddoedd yr Ucheldiroedd wedi’u gorchuddio â grug, ceirw yn cerdded wrth ymyl y lein ac afonydd mawnog yn rasio’r trên ar hyd y trac.
Bessie Matthews – fel gyrrwr cludo nwyddau ar gyfer GB Railfreight, mae Bessie yn byw breuddwyd ei phlentyndod. Yn hyrwyddwr i fenywod yn y diwydiant rheilffyrdd, mae’n disgrifio’r llonyddwch o fod yn y cab a’i hangerdd i drosglwyddo ei sgiliau a’i phrofiad i fenywod eraill sy’n dysgu dod yn yrwyr trenau.
Ken Davies – camodd yn gyntaf i gaban trên pedair oed gyda'i dad, hefyd o'r enw Ken Davies. Mae'r hyn a ddechreuodd fel angerdd bachgen ifanc wedi dod yn yrfa sy'n para dros hanner canrif sydd wedi mynd â Ken ar draws y wlad mewn bron bob dosbarth o drên. I nodi ei gamp, ailenwyd yr adeiladwr trenau Alstom yn shunter 08721 er anrhydedd iddo. I Ken iau, roedd cyffwrdd â'r plât enw hwnnw yn diolch gydol oes i'w dad.
Bydd mwy o straeon yn dod i lawr y trac wrth i flwyddyn pen-blwydd y rheilffyrdd fynd rhagddi. Mae Railway 200, yr ymgyrch daucanmlwyddiant, yn gwahodd pobl i cyflwyno eu straeon.
Dywedodd Thomas Evans o Railway 200: “Mae Great Rail Tales yn archwilio sut mae'r rheilffordd yn cysylltu â phobl a lleoedd mewn pob math o ffyrdd. Mae'n ymwneud ag adrodd straeon ar y cyd. Byddem wrth ein bodd yn clywed mwy o straeon y gellir eu cyhoeddi yn ystod y deucanmlwyddiant a'u cadw ar gyfer y dyfodol fel rhan o archif naratif cenedlaethol”.
Gellir mwynhau'r gyfres Great Rail Tales ar Apple, Spotify, Amazon Music a llwyfannau podlediadau eraill.